آرشیو تاریخی/ جریان کتاب خواندن آیت الله خامنه ای به هنگام سخنرانی بنی صدر

هرچه زمان می گذرد مطالب روزها و ماهها و حتی سالهای اولیّۀ انقلاب اسلامی خواندنی و جالب تر می شود. نسل جدید دوست دارند بیشتر در این خصوص اطلاعات کسب کنند. (البته باید آن را از منابع دست اول بدست آورند و به مطالب منتشر شده در فضای مجازی و گروههای تشکیل شده در پیام رسانهای داخلی و خارجی مثل تلگرام خیلی اعتماد نکنند)  

از جمله مطلبی که برای خودم جالب بود موضوع مقالۀ صفحۀ دوم روزنامه کیهان مورخ 5 خرداد 1359 می باشد که در آن وحید لاهوتی (فرزند مرحوم آیت الله حسن لاهوتی و برادرِ همسرِ دخترانِ هاشمی رفسنجانی که جزء مجاهدین خلق بوده و در آبان ماه 1360 کشته شد) به جلسۀ معارفۀ نمایندگان دورۀ اول مجلس شورای اسلامی با سید ابوالحسن بنی صدر رئیس جمهور وقت اشاره کرده و در آن به خواندن کتاب توسط آیت الله خامنه ای امام جمعه تهران و نمایندۀ آنها در مجلس اعتراض و این عمل را خلاف ادب اسلامی و اسائۀ ادب به ساحت رئیس جمهور دانسته است و در مقابل آیت الله خامنه ای چند روز بعد طی مصاحبه ای با روزنامه کیهان این موضوع را نفی کرده و بیان نموده که تلویزیون کتابخوانی وی در آن موقع مونتاژ تلویزیون است. 

برای آگاهی شما در این زمینه متن مقاله و مصاحبۀ مذکور را از روزنامه کیهان استخراج کردم که برای اولین بار آن را در فضای مجازی ملاحظه خواهید کرد (چون تصویر آن خوب نبود مجبور شدم متن را کلاً و عیناً تایپ نمایم) 

 1

گذر و نظری

و ...... حرفی با نماینده مجلس

دیروز بعد از مدتها، انتظار مردم به پایان رسید و پیش در آمد مجلس با سخنان زیبا و پر محتوای امام آغاز شد و بعد از آن نمایندگان مردم برای معارفه در مجلس جمع شدند و آقای رئیس جمهور نیز برای آنان سخنرانی کرد و این سخنرانی تماماً از تلویزیون پخش شد. نمی دانم همشهریان عزیز تا چه حد به این برنامه توجه کردند ولی چیزی که قابل ذکر است و توجه مرا به خود جلب کرد مطالعۀ امام جمعۀ تهران در وسط صحبت های آقای بنی صدر بود! ابتدا هرچه خواستم پیش خودم این این مسئله را توجیه کنم که به هرحال ممکن است ایشان حوصله شان سر آمده باشد!! و یا اینکه خواسته باشند کار متنوعی بکنند نتوانستم خود را راضی بکنم چرا که می دیدم حال به هر دلیلی هم که باشد این به دور از ادب اسلامی است که وقتی عده ای (آنهم نمایندگان مردم) در جایی جمع شده اند و رئیس جمهور (منتخب مردم) در حال سخنرانی است چه معنایی دارد که یکی از نمایندگان ناگاه سرش در کتاب فرو رود شما فکر می کنید مردم این عمل را چگونه توجیه می کنند و در اشتباه کامل هستید که اگر خیال کنید مردم به این مسائل توجه ندارند. این را بدانید که رئیس جمهور منتخب مردم است و مطمئن باشید که مردم از این برخوردها با رئیس جمهورشان هیچ خوششان نمی آید.

حال از این مسئله بگذریم فقط چند کلامی با این نمایندۀ عزیز حرف دارم:

شما آیا این عمل پیش خودتان توجیه شده است و آیا خود شما به عنوان یک عالِم این عمل را چگونه توجیه می کنید دقیقاً خودتان را جای رئیس جمهور بگذارید و فکر کنید شما در جایی در حال سخنرانی هستید (آنهم در یک چنین جای مهم و حیاتی) و اگر در وسط صحبت شما متوجه شوید که یکی از شنوندگان شما در حال مطالعه است خودتان عمل او را چگونه توجیه می کنید مسلّماً این عمل او در مقابل شما دور از ادب اسلامی جلوه می کند چرا که حال اگر خدای ناکرده شما حرفهایتان اشتباه هم باشد ادب اسلامی حکم می کند که شنونده حواسش به شما باشد حال من حتم دارم که این گونه اعمال فقط در مردم جنبۀ منفی به جای می گذارد چرا که مردم توقع ندارند در موقع سخنرانی رئیس جمهور نمایندۀ آنها در حال مطالعۀ کتاب باشد به هرحال این سخنان را فقط به عنوان دردِ دل مطرح کردم چرا که همانطور که در ابتدای سخن گفتم هرچه خواستم این عمل شما را توجیه کنم موفق نشدم خود را راضی کنم چرا که در مجموع این برداشت را کردم که این عمل هر دلیلی هم که داشته باشد متأسفانه با ادب اسلامی جُور در نمی آید.

وحید لاهوتی

(به نقل از روزنامه کیهان دوشنبه 5 خرداد 1359، صفحۀ 2)

2

گفت و گوی کیهان با حجت الاسلام خامنه ای:

کتاب خوانی من در مجلس مونتاژ شده بود

حجت الاسلام سید علی خامنه ای امام جمعۀ تهران و نمایندۀ مجلس دیروز در گفت و گویی در مورد مطلبی که در کیهان سه شنبه (دوشنبه) مبنی بر کتاب خواندن ایشان حین سخنرانی رئیس جمهور در مجلس، چاپ شده بود توضیحاتی داد.

وی در این گفت و گو خاطر نشان ساخت فیلمی که از مراسم معارفۀ مجلس از تلویزیون پخش شده بود که ایشان را حین سخنرانی رئیس جمهوری در حال کتاب خواندن نشان می داد، مونتاژ بوده و کتاب خواندن ایشان به قبل از سخنرانی رئیس جمهوری مربوط می شده است.

حجت الاسلام خامنه ای همچنین در مورد مطلب روزنامه کیهان گفت: از جوانی که آن مطلب را نوشته بود هیچ گله ای نیست، او یک جوان علاقمند به این انقلاب و رئیس جمهوری است و یقیناً به من هم! او در تلویزیون صحنه ای را دید که به نظر وی ناشایسته آمد و فکر کرد این مسأله را به شکلی مطرح کند چهار جمله نوشته و به روزنامه داده تا چاپ شود. بنابر این از او هیچ گله ای ندارم.

حجت الاسلام خامنه ای افزود: صحنه ای که از تلویزیون نشان دادند مربوط به موقعی بود که آقای رئیس جمهوری هنوز به جلسه نیامده بود. و سه ربع ساعت تقریباً جلسه ساکت بود و من به قدر یک دقیقه آن کتاب را از جلوی میز برادری که پهلوی من نشسته بود برداشتم و خواندم.

امام جمعه تهران سپس خاطر نشان ساخت: اما در این فیلمی که نشان داده شد و مقاله ای که چاپ شد من دو تا مُچ گرفتم. یکی مُچ رادیو تلویزیون را و دیگری مُچ روزنامه کیهان را. این دو تا کار را من به هیچ وجه تصادفی نمی دانم و معتقدم که یک غرض ورزی وجود دارد. هم از سوی کیهان و هم از سوی تلویزیون. تلویزیون که می فهمد مطالعۀ یک نماینده آنهم در ردیف جلو و در حین سخنرانی رئیس جمهوری چیزی است ناخوشایند، ولی با این توجه و با اینکه می داند که مطالعۀ به هنگام سخنرانی نبود فیلم را به گونه ای مونتاژ می کند که به چشم بینندگان آن طوری که دیدیم تداعی شود و این مسأله را من نمی توانم خالی از سوء نیّت ببینم.

حجت الاسلام خامنه ای در پاسخ به این سؤال که آیا در این مورد به رادیو – تلویزیون اعتراض کرده اند، یا خیر؟ گفت: اعتراض ما فایده ای ندارد. ما تا کنون دهها اعتراض به رادیو تلویزیون داشتیم و گفتیم آقایانی که آنجا این کارها را انجام می دهند، ادعایشان این است که می گویند شاه از ما می ترسید یعنی شما هم از ما بترسید! البته خوب اشتباهشان این است که فکر می کنند اگر شاه ترسیده ما هم باید بترسیم. نه، شاه از خیلی چیزها می ترسیده که ما نمی ترسیم. دلیلش هم روشن است چون شاه از مردم بُریده بود ولی ما از متن مردم و جوشیده از مردم هستیم. و همچنین شاه از خدا جدا بود ولی ما اتّکاء و اتّکال به خدا داریم. بنابراین گفتن و تذکر دادن به آنها هیچ اثری ندارد و من خود را دچار این زحمت نمی کنم.

حجت الاسلام خامنه ای سپس به مطلب روزنامه کیهان اشاره کرد و گفت: به نظر من کیهان در انعکاس آن مطلب سوء نیّتی بکار برده که مثلاً آن را با آن شکل و در آن محلّ خاصّ چاپ کرده زیرا این مطلب را می شد در محلّی که زیاد چشمگیر نباشد، گذاشت. لااقل می توانست این مسأله را از من بپرسد و در صورتیکه فهمید که واقعیت دارد چاپ کند بدون اینکه از منبپرسند و بدون اینکه احتمال بدهند که این اشاعۀ یک دروغ فتنه انگیز است، برداشتند آن را داخل کادر و با یک تیتر جلب توجه کننده در بالای صفحۀ دوم و با حروف درشت چاپ کرده اند.

حجت الاسلام خامنه ای در ادامه افزود: من می دانم در این کار سوء نیّت بکار برده شده است. البته این سوء نیّت را به سرپرست محترم کیهان و سردبیر کیهان منتسب نمی کنم ولی یک دستی دارد این آتشی را که افرادی ناخودآگاه (مثل نویسندۀ مقاله) بر می افروزند، دامن می زند.

حجت الاسلام خامنه ای در پایان تأکید کرد که اگر مسئولان کیهان احساس می کنند در شرایط کنونی نشان دادن اختلافاتی که وجود ندارد کاری است برخلافِ انقلاب و بر ضدِّ فرمان امام می توانند تکلیفشان را انجام دهند ولی من در خواستی ندارم.

(به نقل از روزنامه کیهان پنجشنبه 8 خرداد 1359، صفحۀ 2)

3

خانم بدری سادات حسینی همسر شیخ علی تهرانی و همشیرۀ آیت الله خامنه ای طی نامه ای که مورخ 14 خرداد 1359 خطاب به آقای بنی صدر نوشت به این موضوع اشاره و از رئیس جمهور خواست دشمنانش را به ملت معرفی تا آنها در این زمینه تصمیم گرفته و اقدام کنند.

روزنامه انقلاب اسلامی اول تیرماه 1359 صفحۀ 2